แนวข้อสอบการไหลภายในท่อง Hydraulic
จงหาความเร็ววิกฤติของ ของไหลที่ไหลผ่านท่อขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 6 cm ที่ 20 ํ C ก.) อากาศ ข.) น้ำ
![]()
ก. อากาศ

จะได้ว่า ![]()
ข. น้ำ

หรือจะได้ว่า
ตอบ
น้ำไหลผ่านท่อด้วยอัตรา 5
ผ่านท่อขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 0.5 in ยาว 60 ft จงหาสัดส่วนความยาว
ถ้าของไหลนี้มีความหนืดจลย์ ![]()
อัตราการไหล 1
= 0.00223
: 5
= 0.00111 ![]()
ความเร็วเฉลี่ย

ตรวจสอบค่า Re
กำหนดความหนืด
![]()
หา Re
: Re>4000 turbulent
หา Le จาก
![]()
หา L จาก
![]()
ตอบ
น้ำมีความหนาแน่น
= 100 kg/
และ
= 0.0114 x
ถูกสูบด้วยปั๊มอยู่ระหว่างถังขนาดใหญ่ 2 ใบ ในอัตรา 140 litre/s ผ่านท่อขนด 200 mm. ดังแสดงในรูป ถ้า relative roughness หรือ roughness ratio ของท่อ e/D = 0.001 ให้คำนวณหากำลังของปั๊มที่ใช้

วิธีทำ
Q = 140 litre/s = 0.14 ![]()
V = ![]()
Re =
=
(< 2300 แสดงว่าเป็นการไหลแบบปั่นป่วน)
จาก ![]()
= ![]()
โดย
(ความเร็วที่ free surface)
![]()
![]()
พิจาณา major Loss
![]()
หาค่า f ได้จาก moody diagram
ที่ e/D = 0.001 , Re = 7.8 x
ได้ f = 0.02
![]()
พิจารณา Minor Loss
|
Loss |
K |
|
Sharp entrance |
0.5 |
|
90 |
2 x 0.96 |
|
Sharp exit |
1.0 |
|
|
|
=
= ![]()
![]()
=
-
(0.02)![]()
โดย
= 6 m
= 40 m
L = ความยาวท่อทั้งหมด
= 60+20+40 m
= 120 m
D = 200 mm = 0.2 m
V = 4.45 m/s
= 40-6+(0.02)![]()
= 49.54 m
กำลังของ Pump =
gQ![]()
= 1,000 x 9.81 x 0.14 x 49.54
= 68,040 N.m/s หรือ W
= 68.04 kW ตอบ
การขนส่งน้ำ (
) จากอ่างเก็บน้ำ A ไปยังอ่างเก็บน้ำ B โดยผ่านระบบท่อ ดังแสดงในรูป ถ้าท่อที่ใช้เป็นท่อเหล็กหล่อเคลือบผิวด้วยยางมะตอย มีค่า e = 0.12 mm และอัตราการไหลของน้ำที่ต้องการ คือ 3.5
/s จงคำนวณหาขนาดของท่อที่ใช้

วิธีทำ
ให้ V = ความเร็วเฉลี่ยของน้ำในท่อ
V =
=
=
m/s
จาก ![]()
= ![]()
แต่
(ความเร็วที่ผิวอิสระ)
จาก
= ![]()
= ![]()
= 7425![]()
![]()
= ![]()
ได้
+
= 7425![]()
จัดรูปสมการใหม่ได้ว่า
725.94
- 28.7D – 7,425f = 0
เทอม 28.7D มีค่าน้อยเมื่อเปรียบเทียบกับเทอม 725.94![]()
จะได้
725.94
- 7,425f = 0
หาค่า D โดยสมมติค่า f
สมมติ f = 0.01 ได้
725.94
- (7ม425 x 0.01) = 0
D = 0.63 m
ตรวจสอบ
V =
=
= 11.1 m/s
Re =
= ![]()
= 6.78 x ![]()
=
= 0.0002
หาค่า f ใหม่ จาก Moody diagram
ที่ Re = 6.78 x
; e/D = 0.0002
ได้ f = 0.014
แทนค่า f ใหม่ที่ได้
725.94
– (7,425 x 0.014D) = 0
D = 0.678 m
ตรวจสอบ V =
=
= 9.68 m/s
Re =
= ![]()
=
= 0.00017
หาค่า f ใหม่จาก Moody diagram
ที่ Re = 6.37 x
; e/D = 0.00017
ได้ f = 0.0135
แทนค่า f ใหม่ที่ได้
725.94
– (7,425 x 0.0135) = 0
D = 0.673 m
เส้นผ่านศูนย์กลางท่อที่ใช้ = 67.3 cm ตอบ
ท่อ (ใหญ่) ที่มีขนาดเส้นผ่านสูนย์กลางขนาด 400 มม. และท่อ (เล็ก) ขนาด 200 มม. ได้นำมาเชื่อมต่อกันโดยอาศัยท่อลดขนาด ภายในมีน้ำมันที่มีความถ่วงจำเพาะ (Specific Gravity) เท่ากับ 0.85 และมีอัตราการไหลเป็น 0.314
/s ไหลอยู่ภายใน ถ้าความดันที่ทางเข้าของท่อลดขนาดเป็น 0.3 (MPa) จงหาแรงที่มากระทำกับท่อลดขนาด โดยไม่คิดความดันที่สูญเสียไปในท่อลดขนาด
วิธีทำ
แรงที่มากระทำกับท่อลดขนาดอันเนื่องมาจากการไหลของการไหล สามารถแสดงให้ดูได้ดังในรูปที่ 2.21
จะเป็นแรงอันเนื่องมาจากแรงดันสถิต การกำหนดแนวแกนได้แสดงในรูป

![]()
จากสมการที่ (2.3) ![]()
=2.5x
= 10 ![]()
จากสมการของเบอร์นูรี่ จะหาค่าความดันที่ตำแหน่งที่ 2 ได้เป็น
![]()
![]()
=260.2 ![]()
เมื่อให้
เป็นแรงที่มากระทำในทิศทางไปทางซ้ายมือ ซึ่งเมื่อกำหนดให้ทิศทางของแรงที่ไปทางทิศนั้นเป็นลบจะได้ว่า
![]()
ดังนั้น ผลลัพธ์ของแรงอันเนื่องมาจากการไหลของน้ำมันที่มากระทำในทิศทางในแนวแกน x หาได้จากโมเมนตัมที่เปลี่ยนไป ซึ่งจะได้ว่า
ซึ่งเขียนใหม่ได้ว่า
![]()
![]()
![]()
จะเห็นได้ว่าค่า
มีค่าเป็นลบ แรงจากท่อที่กระทำต่อน้ำมันมีค่าเท่ากับ 27.5
มากระทำไปในทิศซ้ายมือ ในขณะที่ทางด้านแกน y จะไม่มีการเปลี่ยนแปลงโมเมนตัมจึงทำให้ค่า
จึงสรุปได้ว่าแรงอันเนื่องมาจากการไหลของน้ำมันที่มากระทำต่อท่อ (ลดขนาด) จะมีค่าเท่ากับ 27.5
โดยมีทิศทางไปทางด้านขวามือในแนวนอน
ที่ก้นอ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่ มีท่อเหล็กเส้นผ่าศูนย์กลางภายใน 12 เซนติเมตร ต่อออกมาในแนวราบปล่อยน้ำออกมาสู่บรรยากาศในอัตรานาทีละ 0.9
ถ้าระดับความลึกของน้ำในสระเป็น 14 เซนติเมตร และกำหนดให้ค่าสัมประสิทธิ์ความฝืดของท่อ f มีค่าเป็น 0.028 และไม่คิดถึงการสูญเสียอื่น ๆ จงหาความยาวของท่อที่สามารถส่งน้ำไปได้
วิธีทำ
กำหนดให้พื้นผิวน้ำเป็นระนาบที่ 1 และที่ท่อทางออกเป็นระนาบที่ 2 จะได้ว่า
![]()
จากโจทย์ (เนื่องจากความเร็วของน้ำในสระที่ลดลงจะช้ามากเมื่อเทียบกับความเร็วของน้ำที่ไหลในท่อ) ![]()
(เพราะเปิดสู่บรรยากาศ),
จะได้ว่า ![]()
![]()
สามารถหาได้จากสมการ
แล้วแทนค่านี้ลงไปในสมการข้างบน
จะได้ว่า
![]()
= 669.0 – 4.3 = 665 m. ตอบ
ปั๊มมีประสิทธิภพ 70% ใช้ส่งน้ำไปตามท่อที่มีความยาว 305 เมตร ท่อนี้มีเส้นผ่าศูนย์กลางภายใน 305 มม. ส่งน้ำด้วยอัตราการไหล 0.183
ถ้าเปลี่ยนเป็นท่อที่มีสัใประสิทธิ์ของความเสียดทานจาก 0.02 ไปเป็นท่อที่มีสัมประสิทธิ์ความเสียดทานเป็น 0.03 จงหากำลังขับของปั๊มที่เปลี่ยนไปในช่วงหนึ่งปี [kW “h]
วิธีทำ
กำลังของปั๊มที่ต้องการใช่คือ กำลังส่งน้ำที่จะต้องเอาชนะความต้านทานความเสียดทานในการไหล นอกจากนั้นยังจำเป็นต้องใช้กับพลังงานจลน์ของน้ำ
และพลังงานศักย์อีกด้วย ที่ตรงบริเวณทางทีท่อทางเข้าและทางออกของน้ำ จากความหมายจากโจทย์จะได้ว่า
![]()
![]()
ให้
เป็นพลังงานที่จำเป็นต่อน้ำ 1 kg, M [kg/s] เป็นปริมาณการไหล ในการไหลจำเป็นต้องเพิ่มพลังงานให้แก่ของไหลเท่ากับ
. M [J/s = W] ให้ประสิทธิภาพการถ่ายเทพลังงานจากปั๊มไปยังของไหล
, กำลังขับของปั๊มที่ต้องการเอาชนะความเสียดทานในการส่งน้ำ P จะเป็น
![]()
ความดันสูญเสียที่สูญเสียไปเนื่องมาจากความเสียดทานภายในท่อ
![]()
จากสมการอนุรักษ์มวล
![]()
ดังนั้น ความแตกต่างของกำลังขับของปั๊ม
ที่ใช้ในท่อทั้งสองแบบ
![]()
![]()
![]()
![]()
เมื่อคำนวณในระยะเวลา 1 ปี = 365 x 24 = 8760 ชั่วโมง ดังนั้นพลังงานที่แตกต่างจะมีค่าเท่ากับ
![]()
ถมที่ รื้อถอน เช่าเครื่องจักร